Беларускі гісторык, прафесар (1931), доктар гістарычных навук (1934), сапраўдны член Беларускай акадэміі навук (1931) В. К. Шчарбакоў нарадзіўся ў в. Дуброўка (сучасны Аршанскі р-н Віцебскай вобл.). У 1918 г. скончыў Рагачоўскую настаўніцкую семінарыю. Уключыўся ў падпольную барацьбу супраць нямецкіх акупантаў, пачаў сур'ёзна займацца палітычнай дзейнасцю, уступіў у члены РСДРП (б) (1918). Удзельнічаў у Грамадзянскай вайне на Усходнім і Паўднёвым франтах. У 1920 г. узначальваў аддзел палітасветы ў Крыме. У 1923 г. скончыў Харкаўскую вышэйшую партыйную школу. З 1923 г. - рэктар Інстытута народнай адукацыі ў г. Чарнігаве. У 1930 г. - загадчык секцыяй навукі і асветы ЦК КП (б) Б. У 1931-1935 гг. - віцэ-прэзідэнт БАН, у 1935-1937 гг. - абавязковы сакратар БАН. З 1931 г. - намеснік дырэктара, у 1936-1937 гг. - Дырэктар Інстытута гісторыі АН БССР. Адначасова, у 1931-1936 гг., - прафесар Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, Мінскага вышэйшага педагагічнага інстытута і Вышэйшай камуністычнай сельскагаспадарчай школы Беларусі.
У 1931 г. загадам па Народнаму камісарыяту асветы БССР дацэнту В. К. Шчарбакову прысвоена званне прафесара «па кафедры гісторыі БССР». Ён быў запатрабаваны не толькі як вузаўскі выкладчык беларускай гісторыі, але і як адзін з першых, хто ў сваіх публікацыях у прэсе спрабаваў абагульняць развіццё інтэлектуальнага асяроддзя за гады савецкай улады. Так, ў 1932 г. Васіль Карпавіч надрукаваў артыкул «Дасягненні навукі і навукова-даследчыя кадры ў СССР і БССР».
У 1934 г. В. К. Шчарбакоў быў прызначаны дэканам гістарычнага факультэта. На ўрачыстым адкрыцці факультэта, якое адбылося 23 кастрычніка ў будынку Дзяржаўнага тэатра оперы і балета БССР, дэкан выступіў з праграмным дакладам «Крызіс буржуазнай гістарычнай навукі і гістарычнае асвета ў СССР і БССР».
Кіраўніцтва факультэтам суправаджалася актыўнай выкладчыцкай дзейнасцю: дэкан чытаў курс беларускай гісторыі феадальнага перыяду, кіраваў аспірантамі. У жніўні 1934 г. Народны камісарыят асветы БССР прыняў рашэнне аб стварэнні ў БДУ адзінай кафедры новага факультэта - агульнай гісторыі, якую узначаліў Васіль Карповіч. На першым этапе не было дастатковай колькасці кваліфікаваных кадраў для стварэння профільных гістарычных кафедраў. Але высілкамі дэкана ўжо неўзабаве былі сфармаваныя 4 кафедры.
В. К. Шчарбакоў адрозніваўся дзіўнай актыўнасцю літаральна ва ўсіх напрамках сваёй дзейнасці. Ён выступаў з цыклам лекцый па гісторыі Беларусі перад мінскімі настаўнікамі, афіцэрамі і салдатамі ваеннага гарнізона Бабруйска, быў запрошаны ў Ленінградскі ўніверсітэт для чытання падобных лекцый, зрабіў даклад у Інстытуце гісторыі АН СССР, які слухалі не толькі навукоўцы, але і выкладчыкі маскоўскіх ВНУ і школьныя настаўнікі. Вясной 1936 г беларускія газеты пісалі, што Шчарбакоў здае ў выдавецтва 2-й том «Гісторыі Беларусі ў дакументах і матэрыялах», напісаны разам з Д. А. Дудковым і К. І. Кернажыцкім, і прыступае да напісання школьнага падручніка. Згодна з красавіцкай 1936 г. пастановай Прэзідыума ЦВК БССР ён быў уключаны ў склад урадавага камітэта па правядзенню святкавання 15-годдзя БДУ і ініцыяваў напісанне да канца 1936 г. грунтоўнай «Гісторыі БДУ» і юбілейнага зборніка.
У жніўні 1936 г. В. К. Шчарбакоў быў выключаны з КП (б) Б і 21 ліпеня 1937 г. арыштаваны. У чэрвені 1938 г. як «удзельнік контррэвалюцыйнай нацыянал-фашысцкай тэрарыстычнай арганізацыі» прысуджаны да вышэйшай меры пакарання. Рэабілітаваны 25 ліпеня 1957 г. Ваеннай калегіяй Вярхоўнага суда СССР. Адноўлены ў КПСС ў 1990 г.
В. К. Шчарбакоў - аўтар прац па гісторыі першабытна-абшчыннага і феадальнага ладу на тэрыторыі Беларусі, вызваленчай барацьбы беларускага народа ў эпоху феадалізму. Абапіраючыся на марксісцкую метадалогію, займаўся даследаваннем сялянскага руху, гісторыяй Кастрычніцкай рэвалюцыі і Грамадзянскай вайны ў Беларусі. У гады працы ў БДУ выдаў каля 30 навуковых прац, галоўнымі з якіх былі ««Класавая барацьба і гістарычная навука на Беларусі», «Сялянскі рух і казацтва на Беларусі ў эпоху феадалізму» і «Кастрычніцкая рэвалюцыя на Беларусі і белапольская акупацыя». В. К. Шчарбакоў адным з першых паспрабаваў на падставе фармацыйнага падыходу комплексна паказаць гісторыю Беларусі са старажытных часоў да XVIII ст. У працы «Класавая барацьба і гістарычная навука на Беларусі» стварыў адну з першых гістарыяграфічных канцэпцый развіцця гістарычнай навукі на беларускіх землях і ў БССР.
